چاپ طرح های بسیار زیبا بر روی پارچه که هوش از سرتان میبرد از نظر شما بی دردسر و آسان است. اما چاپ روی پارچه به هیچ وجه آسان نیست. دقت و ظرافت در چاپ بر روی پارچه و از طرف دیگر دستیابی به رنگ های ماندگار بر روی سطح پارچه، بسیار کار سختی است. در این مقاله همراه ما باشید با 10 روش چاپ روی پارچه.
قبل از معرفی روش هایی چاپ پارچه باید بدانید که همه روش های چاپ پارچه با یکی از تکنیک های زیر انجام میشود:
- چاپ مستقیم (Direct printing): چاپ بطور مستقیم، بر روی سطح پارچه با رنگ یا رنگدانه است. چاپ راکتیو پارچه و چاپ مستقیم پیگمنت یا حتی چاپ سابلیمیشن پارچه از زیر مجموعه های این روش هستند.
- چاپ تخلیه (Discharge printing): حذف رنگ ها از نواحی مشخص شده ای از پارچه ای است که قبلا به طور کامل رنگ شده است. این کار با استفاده از مواد شیمیایی انجام میشود. چاپ اسید زیر مجموعه ای از این روش است.
- چاپ مقاوم(Resist printing): در این روش قسمت هایی از پارچه توسط خمیر یا ماده ای مخصوص پوشانده میشود. سپس پارچه رنگ میشود. بطوریکه قسمت های خمیری شده رنگ نمیگیرند. چاپ مقاوم مومی(باتیک) و رنگرزی گِره ای، نمونه هایی از این مدل چاپ پارچه هستند. چاپ شابلنی یا چاپ سیلک هم از این روش به حساب می آید
چاپ بر روی پارچه با استفاده از دستگاه ها و تکنولوژی های مختلف انجام می شود. که شامل فرایند های مختلفی است. در این مقاله به 10 روش چاپ روی پارچه اشاره میکنیم. با ما همراه باشید.
1. چاپ غلتکی یا روتاری (rotary)
معایب چاپ روتاری:
- به دلیل هزینه های اولیه بالا در تیراژ های پایین به صرفه نیست
- هزینه راه اندازی خیلی بالا است. قیمت دستگاه ها بالا است
- به دلیل سیلندر سازی پروسه طولانی و زمان بر است
- تا آخرین مرحله نمیتوان نمونه کار را مشاهده کرد. قابلیت نمونه گیری قبل از چاپ وجود ندارد.
در این روش پارچه از زیر غلتک های حکاکی شده عبور میکند و هر کدام از غلتک ها یکی از رنگ ها را روی پارچه چاپ میکنند. بیشتر طاقه پارچه های چاپ شده که برای لباس میخرید به این روش چاپ شده اند.
مزیت این روش نسبت به دیگر روش های چاپ پارچه این است که در تمام طاقه پارچه کیفیت بسیار بالا و یک دستی خواهید داشت. برای هر کدام از رنگ های مورد استفاده در طرح، غلتک جداگانه ای حکاکی میشود. بعد از چاپ روی پارچه، فرایند بخار دادن جهت تثبیت رنگ را می گذراند. با استفاده از این روش، شما میتوانید 11,000 متر پارچه را در یک روز و در یک دستگاه آنهم با هر طرح پیچیده ای که در ذهن دارید، با ظرافت و بدون هیچ نقصی چاپ کنید.
مزایای چاپ روتاری:
- سرعت بسیار بالا
- کیفیت بالا
- نفوذ رنگ به درون لایه های پارچه
- ماندگاری رنگ بالا
- قیمت پایین در تیراژ های بالا
- تقریبا روی هر نوع پارچه ای قابل انجام است
2. چاپ سیلک اسکرین
چاپ اسکرین یک روش دستی چاپ پارچه است که برای انتقال طرح به پارچه از یک توری استفاده میشود.
در چاپ سیلک اسکرین یا چاپ شابلنی یک تور دارای روزنه های ریز را روی یک قاب میکشند. بخش هایی که نباید هیچگونه چاپی بر روی آنها صورت گیرد، به وسیله لاک پوشانده میشوند و سپس این توری روی پارچه قرار میگیرند و در نهایت، از یک کاردک چوبی برای نفوذ رنگ به پارچه از طریق روزنه های توری استفاده میشود.
چاپ سیلک اسکرین به دو روش انجام میشود. چاپ اسکرین فلت بد و چاپ اسکرین چرخشی(چاپ سیلک اسکرین اختاپوسی). چاپ اسکرین چرخشی، نسخه ی مکانیزه شده ی چاپ اسکرین فلت است، و همچنین، رایج ترین تکنیک چاپ پارچه از نظر تجاری نیز محسوب میشود.
مزایای چاپ سیلک اسکرین:
- هزینه بسیار پایین در تیراژ های بالا
- شما میتوانید طرح های بسیار بزرگی با خطوط پیرامون نازک، همانند چیزی که در شال های ابریشمی با این روش میبینید، را چاپ کنید.
- از انواع مختلف رنگ میتوانید استفاده کنید
- بر روی انواع مختلف پارچه میتوانید چاپ کنید
- برای چاپ روی پارچه های برش خورده ایدآل است
معایب چاپ سیلک اسکرین:
- مراحل قبل از چاپ طولانی و زمان بر است و در تیراژ های پایین به صرفه نیست
- رنگ های تخت با روش چاپ اسکرین بهتر چاپ میشوند. بنابراین برای چاپ مواردی که در آنها تنوع و درجه بندی رنگ ها زیاد است، مثل تصاویر عکاسی شده، مناسب نیست.
- بعضی افراد با چاپ سیلک اسکرین به دلیل درصد خرابی بالا مشکل دارند.
3. چاپ سابلیمیشن
در این روش رنگ با حرارت 200 درجه از حالت جامد به گاز تبدیل میشود (تصعید میشود) و سپس روی الیاف پارچه مینشیند و با مولکول های آن که در این حرارت یک لایه مذاب در سطح آنها به وجود آمده است ترکیب میشود. شما به چاپگر جوهرافشان یا چاپگر رنگی لیزری، جوهر تصعیدی و یک دستگاه پرس حرارتی برای استفاده از این تکنیک نیاز دارید.
مزایای چاپ سابلیمیشن:
- شفافیت و درخشش بسیار بالا
- بدون زیردست (رنگ بر روی الیاف نمینشیند بلکه در الیاف نفوذ میکند)
- کیفیت و دقت در جزییات بی نظیر است
- امکان نمونه گیری اولیه قبل از چاپ
- سرعت بالا
- ماندگاری بسیار بالا حتی در شست و شو های مکرر و همچنین زیر نور مستقیم خورشید
معایب چاپ سابلیمیشن:
- عدم نفوذ جوهر در لایه های زیرین پارچه (در برخی از پارچه ها وقتی پارچه را میکشیم بین الیاف سفید دیده میشود)
- قابل استفاده فقط در الیاف مصنوعی (پلی استر)
4. چاپ مستقیم پیگمنت
روشی جدید و رو به رشد است که مانند سابلیمیشن از پرینتر دیجیتال استفاده میشود با این تفاوت که به طور مستقیم بر روی پارچه چاپ میشود. در این روش چاپ به طور مستقیم بر روی پارچه انجام میشود و بعد از آن بلافاصله توسط دستگاه بخار فیکس طرح بر روی پارچه ثابت شده و رنگ های اضافی از روی پارچه شسته میشود. البته در نوع بی کیفیت تری از این چاپ مرحله بخار فیکس و شست و شو حذف شده است و بعد از چاپ فقط با اشعه مادون قرمز رنگ بر روی پارچه خشک میشود.
مزایای چاپ پیگمنت:
- سرعت بالا
- قابلیت نمونه گیری اولیه (در کمتر از 5 دقیقه میتوانید نمونه نهایی کار خود را ببینید)
معایب چاپ پیگمنت:
- قابل استفاده فقط بر روی الیاف سلولوزی مانند پنبه و ویسکوز و … و برخی انواع پلی استر
- رنگها درخشندگی لازم را ندارد
- بر اثر سایش رنگ ها از روی پارچه کنده میشود
- بعد از شست و شو کمرنگ میشود
5. چاپ مستقیم راکتیو
یکی از جدید ترین روش های چاپ پارچه که روند رشدی انفجاری دارد چاپ راکتیو است. این روش شباهت زیادی به چاپ دیجیتال پیگمنت دارد با این تفاوت که در آن از رنگ راکتیو یا واکنش پذیر استفاده میشود.
مزایای چاپ راکتیو:
- بدون زیردست
- کیفیت و شفافیت بالا
- ماندگاری بسیار بالا به دلیل واکنش شیمیایی که با الیاف پارچه میدهد و در واقع بخشی از پارچه میشود.
- مناسب برای طیف وسیعی از پارچه ها از پلی استر گرفته تا انواع الیاف طبیعی
معایب چاپ راکتیو:
- مراحل پیچیده و نیاز به تخصص بالا
- قابل استفاده فقط در اشل صنعتی و تیراژ بالا
6. چاپ DTF
چاپ با انتقال گرما یا انتقال حرارت
در روش چاپ DTF به یک دستگاه چاپ دیجیتال و یک دستگاه پرس حرارتی نیاز دارید. اما این روش را با چاپ سابلیمیشن اشتباه نگیرید. ابتدا بر روی نایلون نسوز مخصوص چاپ میشود و به وسیله پرس حرارتی رنگ به طور کامل به سطح پارچه میچسبد و بعد از سرد شدن نایلون را جدا میکنند. این روش، یکی از گران ترین روش های استفاده شده در کسب و کار چاپ پوشاک است. هزاران تیشرت به این روش با لوگو و پیام هایی روی آنها، چاپ میشوند. این روش به دلیل طرح زیبا و واضح که ایجاد میکند بسیار مورد توجه است.
مزایای چاپ دی تی اف:
- آسان بودن مراحل کار
- تیراژ خیلی پایین حتی یک عدد
- طرح های سایه روشن دار و با جزییات بالا
- نمونه گیری بلافاصله بعد از طراحی
- قابل انجام تقریبا روی هر نوع پارچه ای
- بدون نیاز به مراحل قبل و مراحل بعد از چاپ
معایب چاپ دی تی اف:
- مشکل اصلی این روش این است که رنگ به اندازه ی کافی به عمق پارچه نفوذ نمی کند و ممکن است از روی پارچه بلند شود.
- گاهی طرح انتقال داده شده، ترک برمیدارد و کنده میشود.
- بعد از چاپ بر روی پارچه، زیر دست احساس می شود.
- گاهی خطوط پیرامون کاغذ ترانسفر، در سطح پارچه نمایان میشود.
7. چاپ DTG
چاپ دی تی جی یک روش چاپ مستقیم بر روی لباس دوخته شده آماده است. این روش از همه روش های چاپ پارچه سریع تر است. در این روش از رنگ های پیگمنت استفاده میشود و درست مانند روش چاپ پیگمنت که در بالا توضیح دادیم زنگ های پیگمنت به طور مستقیم توسط دستگاه دیجیتال بر روی پارچه چاپ میشوند.
در بین روش های چاپ پارچه این روش سریع ترین میباشد. در چاپ DTG بعد از طراحی تیشرت دوخته شده را درون دستگاه قرار داده و به وسیله کامپیوتر دستور چاپ را میدهیم و در آخر کار چاپ شده را به وسیله پرس حرارتی پرس میکنیم و کار تمام است. البته قبل از چاپ بسته به جنس تیشرت باید ماده ای را بر روی تیشرت اسپری کنیم تا رنگ به پارچه بهتر بچسبد
مزایای چاپ DTG
- سرعت عمل بالا
- چاپ بر روی پارچه های رنگی
- قابل استفاده بر روی جنس های مختلف
- دقت و جزئیات بالا
- هزینه اولیه کم برای راه اندازی کارگاه
- مناسب برای کار های تک و تیراژ کم
معایب چاپ DTF
- کمرنگ شدن بر اثر شست و شو و سایش
- ترک خوردن کار بعد از استفاده مکرر
- سرعت نسبتا پایین دستگاه های موجود در بازار
- نیاز به آماده سازی قبل از چاپ
8. چاپ شابلون استنسیل
در این چاپ، از شابلون هایی که به شکل طرح ها بریده میشوند، استفاده میشود. شابلون ها از جنس فلز، چوب، کاغذ و یا پلاستیک هستند. از رنگ در فضاهای بریده شده ی درون شابلون استفاده میشود. این یک روش بسیار آسان از چاپ روی پارچه است که حتی یک بچه نیز میتواند آن را انجام دهد.
مزایا:
- قابل استفاده برای کار های تکی
- برای درست کردن نمونه قابل انجام است
معایب:
- برای کار های تیراژ قابل انجام نیست
- ممکن است در همه نسخه ها کار با یک کیفیت نباشد
- هم شابلن سازی و هم چاپ پر زحمت و زمان بر است
9. چاپ باسمه (Block printing)
در این روش از چوب و با مواد دیگر به وسیله کنده کاری مهر هایی ساخته میشود. سپس مهر ها به رنگ آغشته میشود و بر روی پارچه میخورد. در گذشته در ایران از این روش برای چاپ انواع پارچه های نفیس استفاده میشده اما امروزه منسوخ شده است و تعداد کارگاه هایی که به این روش کار میکنند انگشت شمارند.
مزایای چاپ باسمه:
- قیمت ارزان
معایب چاپ باسمه:
- محدودیت رنگ
- به لیل دستی بودن مراحل کار زمان بر است
- زمان بر بودن قالب سازی (البته به تازگی با استفاده از تکنولوژی cnc قالب ها با سرعت بیشتری ساخته میشود)
10. چاپ اسپری
همانطور که از اسمش پیداست، از اسپری کردن کنترل شده استفاده میشود. در این روش از یک تفنگ اسپری برای پاشیدن رنگ از روی شابلن استفاده میشود. این روش شباهت زیادی به استنسیل دارد که در بالا توضیح داده شد با این تفاوت که بیشتر یک کار هنری است تا یک روش چاپ . چون اسپری توسط دست کنترل میشود و به دقت بالایی نیاز دارد و در هر کار ممکن است با کار بعدی متفاوت باشد. اما برخی از تولید کننده های خاص از این روش استفاده میکنند و کار های منحصر به فردی تولید میکنند که بیشتر برای تیشرت به کار گرفته میشود.
مزایای چاپ اسپری:
- سرعت بالا
- قابلیت استفاده برای تعداد محدود
معایب چاپ اسپری:
- محدودیت در طرح
- تلفات بالا
جمع بندی
مطمئنا این ها تنها روش های چاپ پارچه نیستند و روش های زیادی برای چاپ بر روی پارچه وجود دارد. با توجه به کاربرد آنها و همچنین کیفیت و نتیجه نهایی ما این روش ها را برای این مقاله انتخاب کردیم. امیدوارم مقاله 10 روش چاپ پارچه برایتان مفید بوده باشد. آیا روشی مورد نظر شما هست که ما در این مقاله به آن اشاره نکرده باشیم؟ لطفاً در پایین همین صفحه در بخش کامنت ها با ما در میان بگذارید.
منبع: سایت ساتیاتکس